Wat te doen aan energiearmoede?

Inspiratiebrochure praktijk en beleid

Het opbouwwerk: een speciale stiel. Dagelijks werken we aan het versterken van kwetsbare mensen. Met tonnen engagement. Omdat we niemand (vaak letterlijk) in de kou laten staan. Samen zoeken we naar oplossingen. Oplossingen die blijven en die echt werken voor hele groepen van mensen.

En dan hebben we ze nodig: de beleidsmakers. Kloppen we aan hun deur. En mogen we gelukkig heel vaak binnen. Om hen te overtuigen, te inspireren, te adviseren …

Hoe? Met stevig en onderbouwd materiaal, gevoed door mensen in armoede, doorspekt met de realiteit op het terrein ...

Daarom speciaal voor hen (maar lees gerust mee!):

Wat te doen aan energiearmoede? Inspiratiebrochure praktijk en beleid

Een staalkaart van ons werk: voorbeelden van lokale projecten, heel wat beleidsaanbevelingen en unieke experimenten. Een inkijk op de problematiek vanuit maatschappelijk kwetsbare groepen. Inspiratie om de strijd tegen energiearmoede aan te gaan en een sociaal rechtvaardige energietransitie te realiseren.

Een brochure om op de stapel te leggen? Echt niet. We gaan voor een combi-deal. Beste ministers, beste parlementsleden, een gesprek met onze club bevlogen opbouwwerkers krijgt u er zo bovenop. Top voorstel, niet?

OPGELET: afsluiten of schorsing (na LAC-beslissing) mag weer!

Tijdens de ‘civiele noodsituatie’ omwille van de coronacrisis, mocht Fluvius niet schorsen (afsluiting na een LAC-beslissing). Ongeveer 2000 klanten lopen nu het risico om geschorst te worden. Vanaf 5 juni mag dat ook opnieuw. Fluvius kiest ervoor om deze klanten eerst schriftelijk te verzoeken contact op te nemen voor het plaatsen van een digitale meter en zo een schorsing te vermijden. Pas vanaf 28 juni voeren ze deze schorsingen effectief uit.

Het gaat vooral om klanten die de toegang weigeren om een digitale meters te plaatsen zodat de budgetmeterfunctie kan geactiveerd worden. Een spijtige zet want afsluiten en heraansluiten kan hen meer dan 1000 euro kosten.

VREG Sociaal rapport 2020

Op 10 juni 2021 werd het Sociaal Rapport gepubliceerd. Het bevat de statistieken over huishoudelijke afnemers in het kader van de Sociale Openbare Dienstverplichtingen (SODV’s). Tegen de verwachtingen in, evolueerden in het coronajaar 2020 een aantal parameters toch gunstig. Enkele bevindingen en beschouwingen …

Even vooraf …
Dit rapport is géén instrument om energiearmoede in kaart te brengen. Daarvoor kijken we o.a. naar de Barometer Energiearmoede van de Koning Boudewijnstichting. Dit rapport geeft wél, op basis van de cijfers van commerciële energieleveranciers en netbeheerders, een indicatie over de betalingsproblematiek van huishoudens op de energiemarkt in Vlaanderen. In die zin duiden de cijfers wel op bepaalde trends in energiearmoede.

Evolutie van de cijfers bij de commerciële leveranciers

Het aantal gezinnen dat minstens 1 ingebrekestelling ontving, steeg in 2020 licht t.o.v. 2019. Het aantal opgestarte afbetalingsplannen bleef in 2020 nagenoeg stabiel t.o.v. 2019, terwijl het aantal definitief opgezegde contracten sterk daalde.

Haalbare afbetalingsplannen, een blijvend knelpunt
Al in augustus 2014 publiceerde de VREG een ‘mededeling tot goede praktijk betaalplannen bij de commerciële leveranciers’. Dit om leveranciers ertoe aan te zetten een minimale standaard te hanteren bij het opmaken van afbetalingsplannen. We zien vooral bij de niet-beschermde klanten een grote discrepantie tussen het reële gemiddelde afbetalingsbedrag en het afbetalingsbedrag in de goede praktijk. (p.14, tabel 2). De goede praktijk vindt duidelijk geen ingang.

Evolutie van de cijfers bij de netbeheerder

De daling van de definitief opgezegde contracten bij de commerciële leverancier zorgt voor een sterke daling van het aantal klanten bij de distributienetbeheerder als ‘sociale leverancier’.

Door de coronacrisis werd een ‘civiele noodsituatie’ afgekondigd. Daardoor werden lange tijd geen budgetmeters geactiveerd en waren er geen afsluitingen (na LAC-beslissing). Uiteraard had dit een invloed op de cijfers.

Intussen maken de digitale meters (met geactiveerde budgetmeterfunctie) bepaalde trends genuanceerd zichtbaar. Zo zien we dat 10,25% van de afnemers zichzelf gemiddeld 5 keer afsloot van elektriciteit. Voor aardgas sloot meer dan 37,1% van de afnemers met geactiveerde budgetmeterfunctie zich gemiddeld 4 keer af. Mede door de detectie via de digitale meter en de directe communicatie van de netbeheerder, kon de meerderheid van deze zelfafsluiters binnen de 24 uren de budgetmeter opladen (90% voor elektriciteit en 67% voor aardgas).

Besluit

De VREG vermoedt dat de dalende trends in het rapport een vertekend positief beeld geven. In 2021 wordt pas duidelijk welke impact de coronacrisis en de stijgende energieprijs zullen hebben.

Goede praktijken uitwisselen met de Noorderburen

"In februari 2021 stuurde Stefan Erich uit Arnhem ons een e-mail. Hij had een artikel gelezen over de aanpak van energiearmoede in Vlaanderen en was zo bij Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen en het project Papillon terechtgekomen."

Lees meer op de site van Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen

DE KLIMAATSTEM VAN MIA (MENSEN IN ARMOEDE)

Energietransitie … de impact ervan is reëel voor mensen in armoede, zeker wat betreft woningkwaliteit en de deelname aan de energiemarkt.

De doelstellingen zijn pittig: de helft minder fossiele brandstoffen in 2030 en geen fossiele brandstoffen meer in 2050. Hoe zien mensen in armoede zelf hun rol in deze energietransitie? Wat hebben ze nodig om te participeren?

“We leave no one behind”, dat is het uitgangspunt. En daarom geven vrijwilligers uit vier Kempense armoedeverenigingen (Al-arm in Geel, T’ ANtWOORD in Turnhout, Ons Huis in Mol en De Fakkel in Herentals), in koor hun klimaatstem vorm. Via gesprekstafels leren we bij, vormen we onze visie en vertalen die in beleidsaanbevelingen. Samen met critical friends klinkt onze klimaatstem nog krachtiger!

Halfweg in het project nu maar hoe verrijkend zijn deze gesprekken?!
Alvast enkele aandachtspunten:

Klimaattransitie en armoede zijn perfect verenigbaar, zeker als je weet dat ‘huisvesting’ één van de thema’s is waar mensen in armoede van wakker liggen.
We moeten prioritair inzetten op woonmarkten waar je de meest kwetsbare mensen vindt: de sociale huurmarkt, het onderste segment van de private huurmarkt en het onderste segment van de eigendomsmarkt.
Verwacht geen financiële inspanningen van mensen in armoede. Simpelweg: het geld is er niet. Wees dus beleidsmatig creatief.
“Help ons energiezuinig te wonen. Het lukt niet zonder hulp.”

Het project loopt tot eind 2021 met middelen van de Koning Boudewijnstichting.

Koning Boudewijnstichting

Meer info: leen.smets@samenlevingsopbouw.be of 0472 39 27 87.


Nieuwsbrief Energie- en Waterarmoede en Woonkwaliteit 11\|06\|2021
Wat te doen aan energiearmoede? Inspiratiebrochure praktijk en beleid Het opbouwwerk: een speciale stiel. Dagelijks werken we aan het versterken van kwetsbare mensen. Met tonnen engagement. Omdat we niemand (vaak letterlijk) in de kou laten staan. Samen zoeken we naar oplossingen. Oplossingen die blijven en die echt werken voor hele groepen van mensen. En dan hebben we ze nodig: de beleidsmakers. Kloppen we aan hun deur. En mogen we gelukkig heel vaak binnen. Om hen te overtuigen, te inspireren, te adviseren … Hoe? Met stevig en onderbouwd materiaal, gevoed door mensen in armoede, doorspekt met de realiteit op het terrein ... Daarom speciaal voor hen (maar lees gerust mee!): Wat te doen aan energiearmoede? Inspiratiebrochure praktijk en beleid Een staalkaart van ons werk: voorbeelden van lokale projecten, heel wat beleidsaanbevelingen en unieke experimenten. Een inkijk op de problematiek vanuit maatschappelijk kwetsbare groepen. Inspiratie om de strijd tegen energiearmoede aan te gaan en een sociaal rechtvaardige energietransitie te realiseren. Een brochure om op de stapel te leggen? Echt niet. We gaan voor een combi-deal. Beste ministers, beste parlementsleden, een gesprek met onze club bevlogen opbouwwerkers krijgt u er zo bovenop. Top voorstel, niet? OPGELET: afsluiten of schorsing (na LAC-beslissing) mag weer! Tijdens de ‘civiele noodsituatie’ omwille van de coronacrisis, mocht Fluvius niet schorsen (afsluiting na een LAC-beslissing). Ongeveer 2000 klanten lopen nu het risico om geschorst te worden. Vanaf 5 juni mag dat ook opnieuw. Fluvius kiest ervoor om deze klanten eerst schriftelijk te verzoeken contact op te nemen voor het plaatsen van een digitale meter en zo een schorsing te vermijden. Pas vanaf 28 juni voeren ze deze schorsingen effectief uit. Het gaat vooral om klanten die de toegang weigeren om een digitale meters te plaatsen zodat de budgetmeterfunctie kan geactiveerd worden. Een spijtige zet want afsluiten en heraansluiten kan hen meer dan 1000 euro kosten. VREG Sociaal rapport 2020 Op 10 juni 2021 werd het Sociaal Rapport gepubliceerd. Het bevat de statistieken over huishoudelijke afnemers in het kader van de Sociale Openbare Dienstverplichtingen (SODV’s). Tegen de verwachtingen in, evolueerden in het coronajaar 2020 een aantal parameters toch gunstig. Enkele bevindingen en beschouwingen … Even vooraf … Dit rapport is géén instrument om energiearmoede in kaart te brengen. Daarvoor kijken we o.a. naar de Barometer Energiearmoede van de Koning Boudewijnstichting. Dit rapport geeft wél, op basis van de cijfers van commerciële energieleveranciers en netbeheerders, een indicatie over de betalingsproblematiek van huishoudens op de energiemarkt in Vlaanderen. In die zin duiden de cijfers wel op bepaalde trends in energiearmoede. Evolutie van de cijfers bij de commerciële leveranciers Het aantal gezinnen dat minstens 1 ingebrekestelling ontving, steeg in 2020 licht t.o.v. 2019. Het aantal opgestarte afbetalingsplannen bleef in 2020 nagenoeg stabiel t.o.v. 2019, terwijl het aantal definitief opgezegde contracten sterk daalde. Haalbare afbetalingsplannen, een blijvend knelpunt Al in augustus 2014 publiceerde de VREG een ‘mededeling tot goede praktijk betaalplannen bij de commerciële leveranciers’. Dit om leveranciers ertoe aan te zetten een minimale standaard te hanteren bij het opmaken van afbetalingsplannen. We zien vooral bij de niet-beschermde klanten een grote discrepantie tussen het reële gemiddelde afbetalingsbedrag en het afbetalingsbedrag in de goede praktijk. (p.14, tabel 2). De goede praktijk vindt duidelijk geen ingang. Evolutie van de cijfers bij de netbeheerder De daling van de definitief opgezegde contracten bij de commerciële leverancier zorgt voor een sterke daling van het aantal klanten bij de distributienetbeheerder als ‘sociale leverancier’. Door de coronacrisis werd een ‘civiele noodsituatie’ afgekondigd. Daardoor werden lange tijd geen budgetmeters geactiveerd en waren er geen afsluitingen (na LAC-beslissing). Uiteraard had dit een invloed op de cijfers. Intussen maken de digitale meters (met geactiveerde budgetmeterfunctie) bepaalde trends genuanceerd zichtbaar. Zo zien we dat 10,25% van de afnemers zichzelf gemiddeld 5 keer afsloot van elektriciteit. Voor aardgas sloot meer dan 37,1% van de afnemers met geactiveerde budgetmeterfunctie zich gemiddeld 4 keer af. Mede door de detectie via de digitale meter en de directe communicatie van de netbeheerder, kon de meerderheid van deze zelfafsluiters binnen de 24 uren de budgetmeter opladen (90% voor elektriciteit en 67% voor aardgas). Besluit De VREG vermoedt dat de dalende trends in het rapport een vertekend positief beeld geven. In 2021 wordt pas duidelijk welke impact de coronacrisis en de stijgende energieprijs zullen hebben. Goede praktijken uitwisselen met de Noorderburen "In februari 2021 stuurde Stefan Erich uit Arnhem ons een e-mail. Hij had een artikel gelezen over de aanpak van energiearmoede in Vlaanderen en was zo bij Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen en het project Papillon terechtgekomen." Lees meer op de site van Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen DE KLIMAATSTEM VAN MIA (MENSEN IN ARMOEDE) Energietransitie … de impact ervan is reëel voor mensen in armoede, zeker wat betreft woningkwaliteit en de deelname aan de energiemarkt. De doelstellingen zijn pittig: de helft minder fossiele brandstoffen in 2030 en geen fossiele brandstoffen meer in 2050. Hoe zien mensen in armoede zelf hun rol in deze energietransitie? Wat hebben ze nodig om te participeren? “We leave no one behind”, dat is het uitgangspunt. En daarom geven vrijwilligers uit vier Kempense armoedeverenigingen (Al-arm in Geel, T’ ANtWOORD in Turnhout, Ons Huis in Mol en De Fakkel in Herentals), in koor hun klimaatstem vorm. Via gesprekstafels leren we bij, vormen we onze visie en vertalen die in beleidsaanbevelingen. Samen met critical friends klinkt onze klimaatstem nog krachtiger! Halfweg in het project nu maar hoe verrijkend zijn deze gesprekken?! Alvast enkele aandachtspunten: Klimaattransitie en armoede zijn perfect verenigbaar, zeker als je weet dat ‘huisvesting’ één van de thema’s is waar mensen in armoede van wakker liggen. We moeten prioritair inzetten op woonmarkten waar je de meest kwetsbare mensen vindt: de sociale huurmarkt, het onderste segment van de private huurmarkt en het onderste segment van de eigendomsmarkt. Verwacht geen financiële inspanningen van mensen in armoede. Simpelweg: het geld is er niet. Wees dus beleidsmatig creatief. “Help ons energiezuinig te wonen. Het lukt niet zonder hulp.” Het project loopt tot eind 2021 met middelen van de Koning Boudewijnstichting. Meer info: leen.smets@samenlevingsopbouw.be of 0472 39 27 87.

Verantwoordelijke uitgever: Ann Van der Wilt \| ann.van.der.wilt@samenlevingsopbouw.be \| 015 20 13 75